Hiernaast zijn ze teruggekomen
Joodse en enige niet joodse vrouwen uit de Rivierenbuurt in Amsterdam die uit de concentratiekampen terugkeerden
Dit gaat over 130 vrouwen met adressen in de Rivierenbuurt die uit de concentratiekampen zijn teruggekeerd.
Van de 418 Nederlandse vrouwen die vanuit Hamburg naar Zweden werden geëvacueerd behoorden 324 tot het z.g. Philips-Kommando en 66 tot de Diamant groep.
Tijdens het onderzoek van de evacuatie naar Zweden kwamen regelmatig straatnamen uit de Rivierenbuurt tevoorschijn. Van deze 390 vrouwen heb ik de adressen uitgezocht en daarvan 104 met adressen in de Rivierenbuurt gevonden. De overige 26 zijn eerder toevallig, ze staan wel in verbinding met bij voorbeeld Ravensbrück maar niet noodzakelijk in verbinding met de evacuatie naar Zweden.
Meer dan een kwart van de 390 in Zweden aangekomen Philips- en Diamant vrouwen kwamen uit de Rivierenbuurt. In het Philips-Kommando waren vrij veel uit Duitsland afkomstige Joden. De uit Duitsland en Oostenrijk voor de oorlog gevluchte Joden vonden veelal onderdak in de toen nog nieuw gebouwde Rivierenbuurt. Voor de diamantwerkers die bij Asscher in de Tolstraat werkten was de Rivierenbuurt slechts aan de andere kant van de Amstelkade.
De lijst betreft de overlevenden. Bij Maria van Ginkel maak ik een uitzondering. Ik denk niet dat er op Dintelstraat 40 voor haar een struikelsteen ligt. Ze was op weg van Ravensbrück naar Zweden maar ze heeft het niet gehaald. Bij Wismar werd het konvooi van de Roode Kruis auto’s door geallieerde jachtvliegers aangevallen. Maria raakte gewond, kwam in een hospitaal in Wismar, werd enkele dagen later door de Denen afgehaald en naar Sönderborg gebracht. Eind juni 1945 werd ze naar een ziekenhuis in Aarhus overgebracht en daar stierf ze 14 augustus 1945. Ze kreeg een graf in Sönderborg.
Een van de meer bekende van de 127 vrouwen is Lotty Huffener-Veffer (Vechtstraat). Ze was een van de laatste getuigen en is 2018 op 97 jarige leeftijd gestorven.
De adressen op de lijst zijn overwegend het adres voor de arrestatie. 126 hebben overleefd, hoeveel naar de Rivierenbuurt terugkeerden is niet bekend. Een aantal van de Philips vrouwen kreeg in Zweden werk bij Philips in Norrköping, maar dit schijnt slechts van korte duur geweest te zijn. Zweden hat een tekort aan werkkracht maar het lag niet in de bedoeling de bevrijdde gevangenen permanent op te nemen. Hilde Isaak (Vechtstraat) is 7 februari 1977 in New York gestorven. Lore Mainzer-Bender (Waalstraat) woonde 1995 in Jerusalem. Anna v.d. Rhoer (Vechtstraat) is kort na haar terugkeer in Nederland naar Zweden teruggekeerd, daar getrouwd en gebleven. Geen van haar uitgaansvriendinnen van voor de oorlog was teruggekomen. Van haar familie had slechts een schoonzuster en een nichtje overleefd.
Op de lijst met de 130 namen zijn de Philips- en Diamantvrouwen overeenkomstig gemarkeerd. De vrouwen die uit Ravensbrück naar Zweden gingen zijn aan de aankomst in Malmö van 27 of 28 april te herkennen. De Rivierenbuurt adressen van acht vrouwen zonder aankomstdatum in Malmö komen uit een onderzoek over 193 Nederlandse vrouwen die vanuit Ravensbrück naar een buitenlager van Dachau in München werden gebracht.